วนอุทยานถ้ำจัน

        วนอุทยานถ้ำจัน เป็นวนอุทยานขนาดเล็ก ตั้งอยู่ที่บ้านน้ำหมีใหญ่ อำเภอทองแสนขัน จังหวัดอุตรดิตถ์ ภายในวนอุทยานมีถ้ำหินปูนจำนวนมากมาย โดยถ้ำขนาดใหญ่ที่สุดชื่อถ้ำจัน เป็นถ้ำที่มีลักษณะโถงใหญ่และมีขนาดปากถ้ำกว้างที่สุดในจังหวัดอุตรดิตถ์

ประวัติความเป็นมาของ วนอุทยานถ้ำจัน
สมัยก่อนยังมีบุคคลกลุ่มหนึ่งได้อพยพเข้ามาจากบ้านน้ำพี้ ต.น้ำพี้ อ.ตรอน จังหวัดอุตรดิตถ์ในครั้งนั้นยังมีเงี้ยว(ไทยใหญ่)เข้ามาตีเมืองแพร่และเอาชนะเมืองแพร่ได้ และได้เข้าไปล้อมจับเอาพระยาชัยบูรณ์ผู้ครองเมืองแพร่ นำไปสำเร็จโทษแสียแล้วเงี้ยวจึงยกทัพลงมาทางทิศใต้ตั้งฐานทัพอยู่ที่ท่าเซา (ปัจจุบันคือ ท่าเสา)โดยมีความประสงค์ที่จะเข้าตีเมืองพิชัย และเมืองพิษณุโลก โดยจะต้องตีเมืองพิชัย ซึ่งเป็นเมืองหน้าด่านก่อน แต่การที่จะตีเมืองพิชัย ดังนั้นจะต้องตีเมืองรี้ซึ่งเป็นเมืองหน้าด่านฝ่ายเหนือให้ได้ ก่อนเพราะหากพลาดท่าพ่ายแพ้ต่อเมืองพิชัยจะได้หนีออกเมืองรี้เมื่อฝ่ายเมืองรี้ทราบข่าวว่าทัพเงี้ยวจะเข้ามาทำศึกจึงได้เตรียมการต่อสู้กับเงี้ยวไว้เป็นอย่างดีพอทัพเงี้ยวมาถึงจึงช่วยกันระดมพลตีทัพเงี้ยว จนทัพเงี้ยวแตกกระเจิงไปอยู่ที่ห้วยทัพแตกส่วนข้าราชการชั้นผู้ใหญ่ที่อยู่ในเมืองรี้ก็อพยพที่อยู่ใหม่กลัวว่าทัพเงี้ยวจะเข้ามาตีเมืองอีก จึงพากันโดยอพยพมาอยู่ที่ปากห้วยจันซึ่งเป็นที่ที่อุดมสมบูรณ์มากมีคลองตรอนไหลผ่านขึ้นกลางหมู่บ้านและมีสัตว์ป่าชุกชุมมาก ต่อมาเมื่อครอบครัวเพิ่มจึงได้ตั้งเป็นบ้านน้ำหมีใหญ่ และต่อมาชาวบ้านเข้าไปแสวงหาสัตว์ป่าจึงพบถ้ำมากมายซึ่งมีลักษณะเป็นถ้ำหินงอก หินย้อย สวยงามมาก และมีต้นจันผาอยู่บริเวณถ้ำจึงพากันเรียกว่า " ถ้ำจัน "

สถานที่ท่องเที่ยวภายในวนอุทยาน
         ถ้ำธารสวรรค์,ถ้ำวัวแดง จะมีลักษณะคล้ายกับถ้ำเสือดาวซึ่งจะมีหินงอกหินย้อยสวยงามมากเช่นเดียวกันถ้ำเสือดาว มีลักษณะเป็นโพรงมีทางเข้าได้หลายทางสลับซับซ้อน เป็นอย่างมาก มีหินงอก หินย้อย ซึ่งมีลักษณะเด่น สวยงามมากเช่นกันถ้ำเต่า มีลักษณะภายในสวยงามมาก มีเสาหินขนาดใหญ่ และมีหินงอก หินย้อย คล้ายรูปสัตว์หลายชนิด เช่น งูจงอาง , เต่า เป็นต้นถ้ำเจดีย์ ดูตามรูปพรรณลักษณะ ภายนอกคล้ายกับเจดีย์องค์ใหญ่ มีหินก่อตัวเรียงขึ้นเป็นแนว และตามซอกหิน มีต้นจันผาขึ้นอยู่ทั่วไปถ้ำจัน ตั้งอยู่ หมู่ที่ 1 บ้านน้ำหมีใหญ่ ตำบลผักขวงแต่เดิมเรียกว่าถ้ำค้างคาว เพราะมีค้างคาวเป็นจำนวนมาก มีลักษณะเป็นห้องโถงใหญ่ คล้ายห้องประชุมภายในถ้ำ และมีหินย้อยภายในสลับซับซ้อนเป็นห้อง ๆ ทั้งหมด 9 ชั้น เรียกแตกต่างกันเช่น ถ้ำจันทน์ ถ้ำเสือดาว ถ้ำจงอาง และถ้ำอื่น ๆ บนภูเขาประกอบไปด้วยต้นจันทน์ผาขึ้นอยู่โดยรอบมากมายระยะห่างจากที่ว่าการอำเภอทองแสนขันประมาณ 27 กิโลเมตร สถานที่ร่มเย็นเป็นแหล่งพักผ่อน หินงอกหินย้อยภายในถ้ำ สัสันสวยงามมาก อากาศบริสุทธิ์

ภูมิอากาศ
วนอุทยานถ้ำจันตั้งอยู่ในเขตลมมรสุมเขตร้อนชื้นมีพันธุ์ไม้ที่หายากคือ "จันผา "มีลักษณะเด่นคือ ขึ้นในพื้นที่สันเขาและซอกหินได้ดี และทนแล้ง ซึ่งนิยมนำไปปลูกเป็นไม้ประดับและมีราคาแพง

การเดินทาง
วนอุทยานถ้ำจัน" อยู่ห่างจากตัวเมืองอุตรดิตถ์ประมาณ 45 กิโลเมตร โดยมีถนนป่าขนุน - วังผาชันตัดผ่าน นักท่องเที่ยวที่จะมาท่องเที่ยวสามารถที่จะแวะชม บ่อเหล็กน้ำพี้,วนอุทยานถ้ำจัน วนอุทยานสักใหญ่ โดยใช้เส้นทางเดียวกันเส้นทางการคมนาคมการเดินเข้าสู่ตำบลทางรถยนต์ถนนเป็นถนนลาดยางสภาพพื้นที่และสาธารณูปโภคไฟฟ้า น้ำประปาหมู่บ้าน โทรศัพท์มือถือและโทรศัพท์สาธารณะ

แหล่งข้อมูล http://th.wikipedia.org/